Финлянд сургуулиудад үдийн хоол үнэгүй. Үдийн хоолыг “швед ширээ” хэлбээрээр засдаг бөгөөд хүүхдүүд хүссэн хоолоо өөртөө тааруулан авч болдог гэнэ. Ингэхдээ цагаан хоолтой, ямар нэгэн харшилтай хүүхдүүдийн хоол, мөн түүнчлэн лактоз болон глютен агуулаагүй хоол тусадаа. Талх гэхэд л зургаан төрөл байх жишээтэй.
Үүгээр ч зогсохгүй маш олон давуу талууд байна.
1. Финляндад боловсрол үнэгүй. Үдийн хоол, аялал экскурс, хичээлийн хэрэгсэл гээд бүх зүйл үнэгүй. Сургуулиасаа 2 км-ээс хол зайд амьдардаг хүүхдүүдэд сургуулийн унаагаар үйлчилдэг аж. Энэ бүхний төлбөрийг улсаас бүрэн даадаг. Учир нь боловсролд улсын нийт төсвийн 12,2%-ийг зориулдаг бна.
2. Финляндад 10 онооны дүнгийн систем үйлчилдэг ч хүүхдэд, түүнийг 3-р ангид орох хүртэл огт дүн тавьдаггүй. 3-с 7-р ангид хүүхдэд дүнг нь “дунд”, “онц сайн” гэх зэргээр хэлээд өгчихдөг. Ямар дүнтэй яваагаа зөвхөн тухайн хүүхэд л мэддэг гэнэ. Хүүхдийг дүнгээс нь болж загнана гэж үгүй. Дүнг хүүхдэд мэдлэгээ сайжруулахад нь сэдэл өгөх, түүнд тусгайлан боловсруулсан сургалтын хөтөлбөрт өөрчлөлт оруулахад л ашигладаг гэнэ.
3. Хүүхэд болгонтой онцлогт нь тааруулж ажилладаг. Хичээл дээр хүүхдүүд юу чадахаасаа хамаараад өөр өөр даалгавар хийх нь бий. Биеийн болон оюуны хөгжлийн хувьд харилцан адилгүй хүүхдүүд нэг дор сурдаг. Хүүхэд даалгавраа хийж чадахгүй байвал багш нар нь түүнд зориулж ганцаарчилсан сургалт явуулдаг бна. Зарим хичээл нэмэлтээр орох нь ч бий... тухайлбал, цагаачдын хүүхдүүдэд зориулж төрөлх хэлийг нь заадаг. Өөрт нь юу илүү хэрэгтэй вэ гэдгийг хүүхэд өөрөө сонгож болно гэж үздэг бна. Жишээ нь, хичээл сонирхолгүй санагдах үед хүүхэд ном унших эсвэл юм оёх гээд дуртай юмаа хийж болдог гэнэ.
4. Финлянд сургуульд дүрэмт хувцас өмсдөггүй. Хүүхэд хичээлдээ хүссэн хувцсаа өмсөөд ирж болно.
5. Хүүхдүүд ширээний ард сууж хичээллэх албагүй. Хичээлийн үеэр тэд зөөлөн буйдан дээр эсвэл бүр газар суусан ч болно. Цаг агаар сайхан үед хичээл гадаа, цэвэр агаарт ордог бөгөөд хүүхдүүд зүлгэн дээр эсвэл амфитеатр хэлбэрээр зассан урт сандлууд дээр тухлан сууна.
6. Гэрийн даалгавар бага. Хүүхдүүд чөлөөт цагаа хичээл давтаж биш, харин амарч эсвэл ээж аавтайгаа өнгөрүүлэх ёстой гэж үздэг. Гэрийн даалгавар цага бага авдаг бөгөөд өвөрмөц сонирхолтой байх нь бий. Түүхийн хичээл дээр “Эмээгээсээ 50-иад онд амьдрал ямар байсан тухай ярилцлага авч, тэр үеийн амьдрал өнөөгийнхөөс ямар ялгаатайг байсныг мэдэж ирэх” даалгавар өгөх жишээтэй.
7. Шалгалт огт авдаггүй. Финлянд багш нар “Хүүхдийг нэг бол амьдралд, үгүй бол шалгалтанд бэлдэх хэрэгтэй. Бид эхнийхийг нь сонгоно” гэлцдэг. Тиймээс Финляндад шалгалт огт авдаггүй. Багш нар аль нэг шалгалтыг үзэмжээрээ авч болох ч хүүхдийг 16 нас хүрэхэд буюу дунд сургууль төгсөхөд нь авдаг стандарт тестийг л заавал авах тест гэж тооцдог.
8. Зөвхөн амьдралд хэрэг болох зүйлсэд сургадаг. Финлянд сургуульд хүүхдэд заадаг хамгийн гол зүйл бол аливаад суралцах, мөн зогсолтгүй хувьсан өөрчлөгдөх ертөнцөд дасан зохицох чадвар юм. Wikipedia-гаас хүссэн зүйлийнхээ талаар мэдээлэл олоод харчихаж болох тул цээжлэх шаардлага байхгүй.
9. Бүх сургууль жигд сайн. Финляндад сургууль сонгох гэдэг ойлгойлт байхгүй. Хүүхдүүд гэртэйгээ аль ойрхон сургуульдаа л явна. Энд “элит” сургууль гэж үгүй, бүх сургууль ижил сайн. Хүүхэд хаана ч амьдардаг бай мэргэжлийн сайн багш нартай, сургалтын материал хэрэглэгдэхүүн сайтай, үдийн хоол нь амт чанартай сургуульд сурах боломж нээлттэй.
10. Сургууль дээрээ үдэшлэг зохиогоод, дараа нь хонож болдог. Хүүхдүүд унтлагын мешокоо авчирч багш нартайгаа сургууль дээрээ үлдэн кино үзэж, тоглож байгаад биеийн тамирын зааландаа газар унтаж, маргааш нь босоод өглөөний цайндаа зайрмаг иддэг гэнэ. Ийм сургуульд яаж дурлахгүй байх юм бэ? Бид ийм сургуульд явдаг байсан бол бас л хичээлээ тараад харихгүй байсан биз...
Орчуулсан: Өлзийбатын Уянга
Энэ мэдээ танд таалагдаж байвал LIKE хийгээрэй. Танд баярлалаа.
