Нэг л амьдарна, гүйцээ...

НЭГ Л АМЬДАРНА, ГҮЙЦЭЭ

Y.O.L.O /You Only Live Once/. Энэ товчилсон дөрвөн үсгийг Англичууд ч юм уу, эсвэл Америкчууд хэлдэг байхад гайхах юм ердөө алга. Тэдэнд анхнаасаа “ҮЙЛИЙН ҮРИЙН БОЛОВСРОЛЫН“ тухай ямар ч ойлголт байхгүй улсууд. Карма гэдэг үг л мэдэхээс “кармагаа” огт мэддэггүй юм билээ. Амнаасаа хэдэн ч удаа “Y.O.L.O “ гэж хашгирсан хөөрхийс аргагүй хүнийг нэг л амьдардаг гэж боддог, амьдралын төсөөлөл нь тийм явцуу, орчлонг бүрэн таньж мэдээгүй төрөлтнүүд. Гэтэл бид арай тийм биш билээ. Үйлийн үрийн тухай үснээсээ олон сонссон байхаар. Үйлийн үр гарцаагүйг үхлээс олон дуулсан баймаар. Гэтэл...

Нэг л амьдрах юм чинь жаргаж яваад дуусна. Энэ үгийг сүүлийн үед ямар олон хүний амнаас сонсов. Айхаар үг шүү? Хэзээнээс бид урд хойд төрлийн тухай язгуур ухаанаасаа салж, нэг л амьдрах тухай буруу сурталд автав. Өнөөх коммунизм. Буудаад бай, буудаад бай, ардын дайсанд үхэл, нэг л амьдрах юм чинь. Нэг л амьдарна гэдэг итгэл хүмүүсийг асар их муйхар эр хар зоригтой болгож байжээ. Нүглийг ч ёстой нүдээрээ гартал хийхээс буцахгүй болцгоожээ. Тэгээд л жаргаж яваад дуусахаар шийднэ. Одоо ч жаргацгаасаар. Орой үдэш хүн хар багатай ууш зуушийн газар нас тогтсон эрчүүл. Тэдний суганд хорь ч хүрээгүй охидууд. Тэд бол нэг л амьдрах юм чинь гэж итгээд жаргаж яваа хүмүүс. Ар гэр, хань ижил, үр хүүхдийн өнчрөл, аавгүй өдөр хоногууд ч хамаагүй. Учир нь тэд нэг л амьдарна. Бохир аргаар олсон мөнгө зоосоо гарынхаа салаагаар цацна. Амархан олдсон юм чинь амны цаас мэт амархан л хаягдана. Ил далд үгсэн хуйвалдаж, элдэв төрлийн нүгэл үйлдэнэ. Түүнийгээ юман чинээ санахгүй. Тэднийхээр нэг л амьдрах юм чинь. Яасан ч яадаг юм.

Хэдэн жилийн өмнө таньдаг залуудаа “уул хангайгаа ухаад яах юм бэ? Үр хүүхдүүдээ бод, ядаж ирэх төрлөө бод. Лус савдагийн хорлол, гай түйтгэр болох вий” гэж нэг их юм мэддэг хүний үгээр айлдсан чинь өөдөөс “битгий балайр, юун хойд нас, би нэг л амьдарна, мэдэв үү” хэмээн их л заналтайгаар хариулж билээ. Урьд цагт “нүгэл” гэдэг ганцхан хуультай байлаа гэж манай нэг ухаантан айлдаж билээ. Одоо бол “нэг л амьдрах юм чинь яасан ч яадаг юм” гэсэн УИХ-аар батлаагүй хамгийн сайн хэрэгждэг ганцхан хууль үйлчилж байна. Ийм хууль баталчих хоншоор байхгүй тэр олон гишүүнээр ч юу хийх. Харь газраас оруулж ирсэн хүнсний бүтээгдэхүүнийхээ чанартай хугацааг илэрхийлдэг он сарыг өөрчилнө. Ашиг л олж байвал яасан ч яадаг юм. Би л хордоогүй бол болоо. Би нэг л амьдрах юм чинь мөнгө хурааж байгаад л дуусна.

Хүнийг гүтгэнэ. Хэлэх хэлэхгүй муу үгээр утна. Өш хонзон авахыг өдөр шөнөгүй мөрөөднө. Өш хонзон авч байж санаа сэтгэл нь тайвширна. Бусдын өчүүхэнд ч атаархана. Өөр нэгэн танил минь эхнэрээсээ гадуур хүүхэнтэй зугаалчхаад “манай хүүхдүүд өвдөөд байх юм” гэж толгой сэгсэрч явдагсан. Өөрийнхөө үйлийг дандаа бусдаас хайна. Миний ажил бүтэхгүй байгаа нь нэг л амьдарна гэх үйл хэрэг, үзэл санаанаас минь болж байна гэж огтхон ч бодохгүй. Бодох ухаан сэхээ ч байхгүй. Зөвхөн олохын төлөө төрсөн мэт олзлолдон тэмцэлдэнэ. Мөнгө хөрөнгөө тогтоох ном засал хийлгэх атлаа үр хүүхдийнхээ эцэг эхийн хуралд ганц ч удаа суухгүй. Гэдэс цатгалан, мөр бүтэн явуулж байгаагаа хэргээ хийж, гавьяа байгуулсан мэт санана. Аяа хөөрхий халаг хоохой.

Бусдын гарыг нүд салгалгүй харна. Үзүүлсэн багахан ачаа Багануурын уурхайн овоолго дайны санаж юм горьдоно. Өгөхгүй л бол огт хөдлөхгүй. Аливаа бүхэнд ганцхан ашиг хонжоо л харна. "Хүнд сэтгэлээр хийх үйл бий" гэдгийг сонсоод ухаан санаанд нь багтахгүй гайхаж эргэлзэнэ. Айх явдалгүй, яасан ч яадаг юм, нэг л амьдарна. Охид хүүхнүүдийн хэл амнаас болсон найз минь одоо болтол ”муу үйлийг тэвчвээс сайн үйл аяндаа дэлгэрнэ” гэдэг хамгийн энгийн түгээмэл гүн ухааныг ойлгохгүй эр хүний ухаан тогтох насан дээрээ энд тэнд “дэвсээр” явна. Монгол тэр тусмаа эр хүний ноён нуруу хаана хугараад ийм эмзэг турьхан, хөнгөн хийсвэр болчихсонд гайхаад үл барна. Нэг л амьдраад нэг л үхнэ. Дараагийн нас төрөл гэдэг бол бурханы мунхруулга, шашин бол хар тамхи, татвал шууд мансуурна. Бөөн бөөн үйлийн үрд үл итгэгчид. Ар араасаа өндийн босож ирээд, араа шүдээ хавиралдан “яасан ч яадаг юм” хэмээн орилолдоно.

Заавал орон хийдээр явбал орчлонг таньж мэдэх үү? Заавал монгол дээл өмсөж ханхалзвал монгол ухаан суух уу? Тэгээд ч Монгол ухаан ч ямар шуухан юм хаа байгааг бүү мэд. Бодвол байдаг л бололтой. Төрийн хараа төөрч, монгол дээл өмсдөг хүнийг л хүн гэж үзэх болсноор өвөг дээдсийнхээ “үйлийн үрийн” тухай үг сургаалыг мэдэхгүй үйтэн хуаран дээлтнүүд л биднээр дүүрэв. Тэд гадаадын хөрөнгө илжиртэл нь хураах номонд мэргэжээд зэрэг дэв хүртэвч цохлоод ирэх үйлийн тухай нэг ч өгүүлбэр сонсолгүй диплом өвөртөлж байгаа нь харамсахад багадах явдал. Хүн бүхэн үйлийн үрийн тухай боддог монголчуудын үе алга болж, лам хүний л мэдэхээс зохих эрдэм мэт ойлгох болсонд л энэ цагийн олон олон гажиг явдлуудын үндэс гогцоорч байна.

Нэгэн хүмүүн хоёр гараараа толгойгоо нүдэж суухтай тааралдсан. Зенгийн багш юунд ингэж суугааг нь асуухад “Сая би асар мухайг бодов. Тэгээд түүнийг толгойноосоо хөөж гаргах санаатай. Хэрэв энд их удвал үйлийн үрийг би яах билээ” гэж хариулсан гэдэг. Гэтэл биеэр үйл хийж ”нэг л амьдарна” хэмээн зоригтойгоор хашгирагчдаас илүү сэтгэлээрээ “нэг л амьдрагчдыг” яах вэ?” Тархи толгой дотор нь хуримтлагдсан буруу бодлууд хэзээ нэгэн цагт галт уул дэлбэрэх мэт гадагшилж, нэг л амьдарагчдын эгнээ мянга мянгаараа нэмэгдвэл яах вэ? Манай үеийн нэгэн яруу найрагч шиг “ үхэх цаг ойртсон ч шувуу шиг жиргэж яв

Үхэх цаг ойртсон ч эмнэг адуу шиг омголон яв

Үйлийн үр гэдэг үсэнд минь хүртэл бий гэж ухаарсан орчлонг танигчид ховордож, “яасан ч яадаг юм, нэг л амьдарна “ хэмээн орилогчид олширсоор байгааг харах бүрий хамаг сэтгэл үймэрнэ. Урд хойд насанд итгэх итгэхгүй нь хүний хэрэг. Харин үйлийн үр бийд эргэлзэх нь шашин номын ч хэрэг биш. Ухаантай ухаангүй нь ч тухай биш. Мунхаг сэцэн алин ч биш. Зүгээр л амьсгалж, амьдарч яваа бүгдийн таних мэдэх зүйл. Амьдрал тэрчигтээ үйлээс бүтэж, үйлээс шалтгаалахыг ойлгох явдал юм. Даанч эргэн тойронд “нэг л амьдарна, яасан ч яадаг юм” гэсэн хүчтэй сурталчилгаа, итгэл төрүүлэхүйц олон дүрүүд хуурамч тансаг байдал, хангалуун хэрэглээгээ олон сувгаар сурталчилж байна. Хүчтэй нь өмнө хүчгүй нь буруутай гэдэг үг л жинхэнээсээ амилж боссон цаг юм. Үр хүүхэд минь тийм зүйлд ихээр "соронзлогдож", “Y.O.L.O, Y.O.L.O” гэж Англиар хэвлүүтэхийг хараад Ноён хутагтын шүлэглэсэнээр “энэ бүх гэм надад буй аваас олны дотроос би ганцаар ичиг” гэдэг шиг өөрөөс гэмээ хайх өдөр улам олон болжээ.

“Нэг л амьдарна” гэх коммунизм, капитализмын "эрлийз" суртлыг мартах үе ирнэ гэдэг итгэж амьдарсаар...

ПҮРЭВХҮҮГИЙН БАТХУЯГ

 

Энэ мэдээ танд таалагдаж байвал LIKE хийгээрэй. Танд баярлалаа.