148 жилийн өмнө буюу 1873 оны 10 -р сарын 8-нд Лениний мавзолейг зохион бүтээсэн алдарт архитекторч Алексей Викторович Щусев төрсөн юм.
Улаан талбай дээрх бунхан "пирамид" нь ландшафтын хамгийн чухал элемент болжээ. 1920 -иод оны Оросын авангард, 1930 - 40 оны Сталинист эзэнт гүрний өнгөрсөн ба ирээдүйн онцлог шинж чанарыг шингээсэн тул бунхан нь төгс төгөлдөр байгууламж болсон байна.
Викторович Щусев. Кишинев хотод төрсөн тэрээр 1891 онд Урлагийн академийн оюутан, Леонтий Бенуа студид ажилд орсон бөгөөд Щусевын анхны бүтээл нь Александр Невский Лаврагийн оршуулгын газарт байх майхан сүм, "Барская манор" дипломын төсөл нь зохиогчийг гадаадад, Итали, Австри, Франц, Англи, Бельги, Тунис руу аялах боломжийг нээсэн юм .
Репин, Щусевийг "ноорогчдын дунд хамгийн сайн архитектор" гэж зарлав. Удалгүй залуу архитектор Щусев, Олсуфьевт харьяалагддаг 14-р байшинг шинэчилжээ. Үүний ачаар түүнд Дурсгалын сүмийг барихыг санал ирэв.
Хэдэн жилийн дараа үндэсний чиглэлийн архитекторчын хувьд аль хэдийн алдартай удирдагч болсон байна. Почаев Лаврагийн хүчирхэг сүм, Марта-Мариинскийн хийдийн цогцолбор, Натальевка тосгоны гайхамшигт сүм. Харьков муж, Куликово талбай дээрх дурсгалын хөшөө бол түүний бүтээсэн бүтээлүүдийн бүрэн жагсаалт биш юм.Тухайн үед эзэнт гүрний хот, тосгонд сүндэрлэсэн барилгад оруулсан хувь нэмрийнх нь төлөө "Анна" эзэн хааны хоёрдугаар зэргийн одонг, гуравдахь "Станислав" -ын гараас хүлээн авчээ.
Төдий удалгүй Жолтовскийн хамт Москвагийн дахин төлөвлөлтийн төслийг хэрэгжүүлэхээр 1922 онд бүх Оросын хөдөө аж ахуй, гар урлалын аж үйлдвэрийн үзэсгэлэнгийн ерөнхий архитектор болжээ. 1924 оны 1 -р сард Ленин нас барахад түүнд бунхан байгуулах ажлыг яаралтай хийхийг тушаав.
Загварыг нэн яаралтай зохион бүтээсэн бөгөөд хэдхэн цагийн дотор баригдсан анхны модон бунхан нь энгийн хэлбэртэй байсан боловч хожим нь гайхалтайгаар дахин боловсруулах нэгэн санааг агуулсан байлаа.
Анхандаа дөрвөн модон багана дээш өргөгдөх ёстой тавцан байсан бөгөөд оршуулгын дараа Щусев баганын хэлбэр, тоог өөрчилж анхны загварыг сайжруулжээ. Хоёрдугаар сарын эхээр арван үзүүртэй од үүсгэсэн арван өндөр баганаас бүрдсэн сонголтыг дуусгах үндсийг батлав.
Дэлхийн архитектурт ийм булш-мавзолей байгаагүй, зөвхөн Зөвлөлтийн засгийн газар бие даасан барилга болгон бүтээх саналтай байв.
1924 оны 2-р сард бунханы дүр төрхийг Правда, Известия сонины хуудсуудаар хэлэлцсэн ч 1929 он хүртэл, өөрөөр хэлбэл бүх эсэргүүцлийг бүрэн ялах хүртэл түр зуурын модон бунхан Сталины таалалд нийцсэнээр байв. Гэхдээ модыг чулуу болгох шаардлагатай тул засгийн газрын комиссын дарга Ворошилов уг төслийг ямар ч тендергүйгээр Щусевт даатгасан юм.
Засгийн газрын комисс "модон бунханг боржин чулуугаар солих" учраас бүх "авангард" -аас татгалзжээ.
Энэ даалгавар тийм ч амар байгаагүй. Хэрэв бунханыг Оросын архитектурын хэв маягаар шийдэлгүй "арван хоёр метр" бунхан болж Сенатын цамхагийн өндрийн гуравны нэг, Спасская цамхагийн зургааны нэгтэй тэнцэхээр болгон гурван бутархай ирмэгийг нэг болгон нэгтгэв. Хар боржин чулуугаар хийсэн гашуудлын тууз бүхий доод бүсийг зоригтойгоор урагшлуулав. 1930 оны намар буюу ганцхан жилийн дотор онцгой хэлбэр бүхий бунхан баригдаж дуусав.
Алексей Викторович Щусевын архитектур өргөн цар хүрээгээр үргэлжилж "Ленинка" номын сан, "Москва" зочид буудал, Төв цахилгаан холбооны байр гэх мэт барилгууд цаг хугацааны динамик, хэмнэл, оюун санааны соёлын хүчирхэг давхаргад тулгуурлах санааг гаргасан байдаг.
Гайхамшигт архитекторч 1949 оны 5-р сарын 24-нд нас баржээ
Мавзолейг 1974 оны намар хучилтын чулууг сольж, бусад ажлыг гүйцэтгэв.
1993 онд 10-р сарын 7-нд 1 -р шууданг татан буулгав. Лениний байгууллагын хувьд түүний цаашдын хувь заяа хараахан тодорхой болоогүй байна. Гэсэн хэдий ч, ямар ч нөхцөлд бунхан бусдын итгэл үнэмшилд үүрд хадгалагдах ёстой. Учир нь Алексей Викторович Щусевын бүтээл гэдэг утгаараа түүхэнд гайхалтай ур хийц, давтагдашгүй гэсэн утгаар нь би хэлж чадна.
Лев СИДОРОВСКИЙ
Р.Сайхан-Уул
Энэ мэдээ танд таалагдаж байвал LIKE хийгээрэй. Танд баярлалаа.
