Азийн наадмын товч түүх

Хүн төрөлхтний спортын их баяр наадам Азийн тоглолт БНСУ-ын Инчон хотод болж байгаа. Анх 1951 онд Энэтхэгийн Дели хотод шар тивийн тамирчид спортын шилдгүүдээ тодруулж байжээ. Энэ хугацаанд БНХАУ, Япон, БНСУ хамгийн их медалийг хүртсэн бол Монгол улс 1974 оноос хойш 15 алт, 33 мөнгө, 68 хүрэл, нийт 116 медаль аваад байна /“Инчон 2014”-өөс авсан медалийг оруулаагүй/. Энэтхэгийн Дели хотод 1951 оны тавдугаар сарын 4-нөөс 11-ны хооронд анхны тивийн Олимп болоход 11 орны 489 тамирчин 6 спортын төрөлд 57 багц медалийн төлөө өрсөлдөж байжээ. “Дели 1951”-т Япон 24 алт, 21 мөнгө, 15 хүрэл, нийт 60 медаль, Энэтхэг 15 алт, 16 мөнгө, 20 хүрэл, нийт 51 медаль, Иран 8 алт, 6 мөнгө, 2 хүрэл, нийт 16 медалийг өөрийн эх орондоо авч ирж байсан түүхтэй.

Харин Монголчуудын анх оролцсон “Тегеран 1974” Азийн VII наадам Иран улсад 1974 оны есдүгээр сарын 1-нээс 16-ны хооронд болсон. Тухайн үед манай тивийн 19 орны 3010 тамирчин 16 спортын төрөлд 202 багц медалийн төлөө өрсөлдсөн байна. Манай улсын хувьд 2 алт, 5 мөнгө, 8 хүрэл, нийт 15 медаль хүртэж гараагаа амжилттай эхэлсэн нь энэ байлаа. “Тегеран 1974”-т Япон 75 алт, 49 мөнгө, 51 хүрэл, нийт 175 медаль, Иран 36 алт, 28 мөнгө, 17 хүрэл, нийт 81 медаль, БНХАУ 33 алт, 46 мөнгө, 27 хүрэл, нийт 106 медальтай багийн дүнгээр тэргүүлсэн.

2010 онд БНХАУ хоёр дахь удаагаа Азийн наадмыг эх орондоо хүлээсэн авсан аж. Гуанжоу хотод Азийн XVI наадам арваннэгдүгээр сарын 12-ноос 27-ны хооронд болоход 45 орны 9704 тамирчин 42 спортын төрөлд 476 багц медалийн төлөө хурд хүч, авхаалж самбаагаа сорин өрсөлджээ. Багийн дүнгээр БНАХУ 199 алт, 119 мөнгө, 98 хүрэл, нийт 416 медаль хүртэж Азийн наадмын дээд амжилтыг тогтоосон. Харин БНСУ 76 алт, 65 мөнгө, 91 хүрэл, нийт 232 медаль, Япон 48 алт, 74 мөнгө, 94 хүрэл, нийт 216 медалийг өөрийн болгосон юм. Урд хөршид болсон тэмцээнээс Монгол 2 алт, 5 мөнгө, 9 хүрэл, нийт 16 медалийг авсан. 17 удаа Азийн наадам болоход Япон, БНХАУ гэсэн хоёр улс медалийн тоо болон чанараар тивийнхээ улс орнуудыг тэргүүлж, спортоор илт тасархай хөгжилтэй гэдгээ харуулсан. Харин БНСУ, Иран, Энэтхэг зэрэг орнууд энэ спортын том наадамд багийн дүнгээр тэргүүлж үзэлгүй өдий хүрчээ.

Азийн наадмыг зохион байгуулсан орнууд