“Босоо хөх Монгол” ТББ-ын тэргүүн Э.Төмөрхуяг: Бид ямар ч эрсдлийг давахад бэлэн байна

Төв аймгийн Эрдэнэ сумын нутагт орших Өвөржанчивлан рашаан нь хүний эрүүл мэндэд асар их ач холбогдолтой, олон төрлийн өвчинг анагаадаг шидтэй юм. Дээрх рашааныг манай ард түмэн хэрэглээд зогсохгүй гадаадын иргэд ирж өвчин эмгэгдээ хэрэглэдэг аж. Гэтэл Өвөржанчивлангийн рашаан нь устаж үгүй болох аюулын харанга дэлдэж байна.

Нутгийн иргэдийн гомдлоор “Дэлхийн Монгол-Ногоон нэгдэл”, “Босоо Хөх Монгол” төрийн бус байгууллагын хүмүүс Төв аймгийн Эрдэнэ суманд очиж бодит байдалтай танилцахад “Тогос Чүлтэм” ХХК Өвөржанчивлангийн рашаанаас дөрвөн км зайд цагаан тугалга олборлохоор үйл ажиллагаагаа явуулж эхэлжээ. Мөн орон нутгийн удирдлагын зөвшөөрөлгүйгээр дөрвөн км орчим цахилгааны шон татаж, нэг гүний худаг гаргасан байна. Энэ нь Өвөржанчивлангийн рашаан устаж үгүй болоход хүргэнэ гэдгийг нутгийн иргэд ярьсан аж. “Босоо Хөх Монгол” төрийн бус байгууллагын тэргүүн Э.Төмөрхуягтай уулзаж ярилцлаа.

-Өвөржанчивлан рашааны эх булаг дээр хууль бус олборлолт хийх гэж байгааг таслан зогсоолоо. Бодит байдал ямар байна вэ?

-“Босоо Хөх Монгол”, “Дэлхийн Монгол-Ногоон нэгдэл” ТББ-ын төлөөлөл Төв аймгийн Эрдэнэ сумын нутаг Өвөржанчивлангийн рашаанд энэ сарын 16-нд очоод ирлээ. Нутгийн иргэд тус рашааны ойролцоо уул уурхайн компани олборлолт хийхээр өндөр хүчдэлийн шон татаж байна гэж бидэнд мэдэгдсэн.

Газар дээр нь очиж ажиллахад ямар зөрчил илэрсэн гэхээр Өвөржанчивлангийн рашааны яг дээд талд нь буюу эх булаг дээр нь “Тогос Чүлтэм” гэдэг компани цагаан тугалга олборлохоор бэлтгэж байхад нь үйл ажиллагааг нь зогсоосон. Энэ рашаан нь хүний эрүүл мэндэд тустай, олон төрлийн өвчинг анагаадаг шидтэй. Гэтэл үүнийг хэдхэн төгрөгийн төлөө усгаж үгүй хийх гэж байна.

-“Тогос Чүлтэм” компанийн талаар ямар нэгэн мэдээлэл байгаа юу?

-Одоогийн байдлаар тодорхой мэдээлэл байхгүй байна. Гадаадын хөрөнгө оруулалттай компани байж магадгүй гэж таамаглаж байгаа. Монгол талыг нь хариуцсан захирал Алтангэрэл гэдэг хүн байдаг гэсэн мэдээлэл авсан. Энэ компани нь 2012 онд Өвөржанчивлангийн орчмын газрын улсын тусгай хамгаалалтыг заль хэрэглэн хүчингүй болгосон гэдгийг нутгийн иргэд хэлж байна. Үүнийг нь бид тодруулахаар ажиллаж байна.

-Тус компанийн тусгай зөвшөөрөл хэдэн жилийн хүчинтэй байсан бэ?

-“Тосос Чүлтэм” компанийн тусгай зөвшөөрөл 2041 он хүртэл хайгуул, олборлолтын лиценз авсан байсан. 2011 онд анх зөвшөөрлөө авсан байна. 30 жилийн хугацаанд газар шороо минь ямар болох вэ, малчид минь хаагуур малаа бэлчээх вэ, энэ бол байж болохгүй зүйл. Уул уурхайн компаниуд байнга хууль зөрчиж олборлолт хийж байна. Одоо үүнийгээ зогсоогооч гэж хэлье.

-Нутгийн иргэд үүнтэй хэрхэн тэмцэж байна вэ?

-“Тогос Чүлтэм” компани хууль бус үйлдэл гаргаж байгааг анх нутгийн иргэд бидэнд мэдэгдсэн. Мөн Өвөржанчивлангийн рашаан нь ямар их ач холбогдолтой вэ гэдгийг хэлсэн. Үүнийг нь иргэдэд уламжилж хэлэхэд тус рашаан, сувилалын газраар жилд 10000 гаруй хүн үйлчлүүлдэг. Рашаан нь 150 метрийн гүнээс гардаг, 15 төрлийн найрлага агуулсан эрхтний үрэвслийг маш сайн анагаадаг. Мөн энэ газрын орчимд дэлхийн цэвэр усны хагалбар газар байрладаг, улсын хамгаалалтанд авсан газар юм.

Гэтэл тус компани улсын тусгай хамгаалалтыг нь заль хэрэглэж хүчингүй болгосон байна. Энэ бол эртнээс төлөвлөсөн ажил гэдэг нь тодорхой юм. Бид нутгийн иргэдтай хамтарч “Тогос Чүлтэм” компанийн тэнд барьсан гэрийг буулгаж, үйл ажиллагааг нь зогсоосон. Цаашдаа ч нутгийн иргэд маань эх орон, газар шорооныхоо төлөө тэмцэнэ гэдгээ мэдэгдсэн.

-Хууль бус үйлдлээр эх орныхоо баялгийг сүйтгэж байгаа компаниудтай хэрхэн тэмцэж байна вэ?

-Бид хууль бус үйл ажиллагаа явуулж байгаа эдгээр хүмүүстэй тууштай тэмцэнэ. Монгол улс хуультай, бүгд хуулийн хүрээнд амьдарч, ажиллах ёстой. Гэтэл гадны нэг хүн ирээд эх орны минь байгалийн баялгийг сүтгэхийг зүгээр хараад сууж чадахгүй. Хуулийн дагуу тэмцэнэ, болохгүй эдгээр хүмүүстэй адилхан л хууль бус аргаар тэмцэнэ. Ямар нэгэн эрсдлээс айхгүй байна. Эх орныхоо төлөө тэмцэж байгаа биднийг ард түмэн дэмжинэ гэдэгт итгэлтэй байна.